ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1822

Αρχές Φεβρουαρίου του 1822 ξεσπάει άλλη μια εξέγερση κατά των Οθωμανών στη Μακεδονία. Στις 19 Φεβρουαρίου οι επαναστάτες έχουν ήδη καταλάβει τη Νάουσα και τα γύρω χωριά και στις 21 μπαίνουν στη Βέροια την οποία όμως δεν μπορούν να κρατήσουν.
Οι Οθωμανικές δυνάμεις αντεπετίθενται αλλά οι επαναστάτες τις αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο στις 12 Μαρτίου, στη Ντόμπρα (Καλή Παναγιά), περί τα πέντε χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Βέροιας. Η αποτυχία και οι μεγάλες απώλειες που έχουν οι κατακτητές, αναγκάζουν τον Εμπού Λουμπούτ, πασά της Θεσσαλονίκης, να εκστρατεύσει ο ίδιος με όλες του τις δυνάμεις και να πολιορκήσει τη Νάουσα στα τέλη Μαρτίου.
Έχει μείνει γνωστή και ως επανάσταση του Βερμίου, λόγω του ότι είχε ως επίκεντρο το Βέρμιο ή της Νάουσας λόγω του ότι η πόλη ήταν το κέντρο του επαναστατικού κινήματος και η οποία τελικά καταστράφηκε στις 13 Απριλίου από τους κατακτητές.
Η επανάσταση είναι πολύ γνωστή και προβεβλημένη. Ελάχιστα γνωστή παραμένει όμως η σύνθεση των επαναστατικών δυνάμεων και η ταυτότητα των χωριών που καταστράφηκαν μαζί με τη Νάουσα.
Τα γύρω από τη Νάουσα χωριά είναι τα: Γκόρνο Γραμαντίκοβο (Άνω Γραμματικό), Ντόλνο Γκραμαντίκοβο (Κάτω Γραμματικό), Όσλιανι (Αγία Φωτεινή), που ανήκουν στο Ν. Πέλλας, Κουτσούφλιανι (Άγιος Παύλος), Ντραζίλοβο (Μεταμόρφωση), Φέτιτσα (Πολλά Νερά), Ράμνιτσα (δεν ξανακατοικήθηκε), Γκόρνο Σέλο (Άνω Βέρμιο), Ντόλνο Σέλο (Κάτω Βέρμιο – το Σέλο έγινε Σέλι και με αυτό το όνομα είναι γνωστό το χιονοδρομικό κέντρο), Χοροπάν (Στενήμαχος), Μαρούσα – Ντόλιανι (Κουμαριά), Ιαβόρνιτσα (Τρίλοφον-Νέα Κούκλενα), Σούβα Λιβάντα (Ξιρολίβαδον), Τσόρνοβο (Φυτία), Ντόμπρα (Καλή Παναγιά), Κούμανιτς (Κομνήνιο), Ντόλνα Λούζιτσα (Τριπόταμος), Γκόρνα Λούζιτσα (Άνω Τριπόταμος), Τόπλιανι (Γεωργιανοί), Τσαρκόβιανη (Άγιος Ιωάννης-Μικρή Σάντα), Καρατάσι (Μαυροδένδρι).
Τα ονόματα σε παρένθεση είναι αυτά που επέβαλε το ελλαδικό κράτος το 1926. Η ίδια η πόλη λεγόταν Νιάουστα ή Νέγκουστα, ενώ και τα τοπωνύμια μέσα και γύρω από την πόλη δεν ήταν ελληνικά, όπως Αράπιτσα, Μπάταν, Στουπάνοι κλπ. Η περιοχή όπου είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Σχολής του Αριστοτέλη, ακόμα και σήμερα ονομάζεται Ισβόρια (ίσβορ στα μακεδονικά είναι η πηγή). Οι κάτοικοι είχαν ως μητρική γλώσσα τη μακεδονική και ως δεύτερη γλώσσα την ελληνική.
Αλλά και τα χωριά του κάμπου της Νάουσας, για τα οποία δεν υπάρχουν πληροφορίες που να λένε ότι καταστράφηκαν, δεν είχαν ελληνικά ονόματα. Τσαρμαρίνοβο (Μαρίνα), Γιανάκοβο (Γιαννακοχώρι), Γκολίσανι (Λευκάδια), Κοπάνοβο (Κοπανός), Ντόλνο Κοπάνοβο (Χαρίεσα), Μινόστιτσα (Μονόσπιτα), Γιάντσιστα (Άγιος Γεώργιος), Βέστιτσα (Αγγελοχώρι) κλπ., οι κάτοικοι των οποίων μέχρι το 1912 μιλούσαν αποκλειστικά τη Μακεδονική. Ελληνικά μιλούσαν τα χωριά νοτιοανατολικά της Βέροιας και γι’ αυτό η περιοχή ονομαζόταν Ρουμλούκι. Ακόμα και αυτοί εκείνη την εποχή δεν είχαν ελληνική συνείδηση αλλά ρωμαίικη (Ρουμ-μιλιέτ – Ρωμιοί). Το γιατί δεν συμμετείχαν στην επανάσταση οφείλεται κυρίως στον ρόλο που έπαιζαν τα όργανα του Πατριαρχείου, τα οποία συνιστούσαν «δουλικήν υπακοήν εις τους κρατούντας». Την επανάσταση του Βερμίου την ονόμασαν ελληνική πολύ αργότερα οι προπαγανδιστές του «ελληνισμού».
Ηγέτες της επανάστασης ήταν ο Τάσος Καρατάσος, και ο Αγγελής Γάτσος, ενώ επιτελικό ρόλο παίζει ο προύχοντας Ζαφειράκης.
Ο αρχιστράτηγος Καρατάσος κατάγεται από τη Ντόμπρα, που στα μακεδονικά σημαίνει καλή και το 1926 μετονομάστηκε σε Καλή Παναγιά. Πήρε το όνομά της από το μοναστήρι της Ντόμπρα Μπογκρόντιτσα. Το Μπογκρόντιτσα (Θεοτόκος) καταργήθηκε, ενώ το Ντόμπρα πήρε την ελληνοποιημένη παραφθορά Δοβρά. Έτσι προέκυψε η Μονή Δοβρά και ο Δήμος Δοβρά με έδρα τη Γιάντσιστα (Άγιος Γεώργιος).
Ο Αγγελής Γάτσος κατάγεται από το Σαρακίνοβο (Σαρακινοί Αλμωπίας – Ν.Πέλλας). Το όνομά του ήταν Άγγελ ή Γκέλε Γκάτσοβ και στο χωριό του, όπως και σε όλα τα χωριά του Ν. Πέλλας από όπου είχε δημιουργήσει το σώμα του, κανένας δεν είχε μητρική του γλώσσα τα ελληνικά πριν το 1912.
Μετά την καταστολή της εξέγερσης οι Καρατάσος και Γάτσος συγκροτούν σώμα τριακοσίων περίπου μαχητών και πηγαίνουν στη Ρούμελη και το Μoριά, όπου αγωνίζονται μέχρι το τέλος της επανάστασης. Ελληνόφωνος οπλαρχηγός ή σώμα ελληνοφώνων από τη Μακεδονία που να πήγε να βοηθήσει τους επαναστατημένους Γραικούς, δεν αναφέρεται απολύτως κανένας.
Σε όλη την νεοελληνική βιβλιογραφία, τις εγκυκλοπαίδειες, τα δημοσιεύματα, τις επετειακές εκδηλώσεις οι Καρατάσος, Γάτσος και οι μαχητές των σωμάτων τους αποκαλούνται σκέτα Μακεδόνες, χωρίς απολύτως κανέναν άλλο προσδιορισμό. Πουθενά δεν τους λένε «Σλάβους»,
«Βούλγαρους», «Βουλγαρόφωνους», «Σλαβόφωνους»,
«Σκοπιανούς» ή οτιδήποτε άλλο. «Σλαβόφωνους» τους λένε οι σύγχρονοι θιασώτες του «ελληνισμού», όταν θέλουν να υποστηρίξουν ότι οι «σλαβόφωνοι» Μακεδόνες είχαν ελληνική συνείδηση. Για να γίνουν πειστικοί αναφέρουν ως παράδειγμα τους Καρατάσο και Γάτσο.
Ένα άλλο χοντρό ψέμα που λένε γι’ αυτούς, είναι ότι πολέμησαν για την Ελλάδα. Αποκρύπτουν συνειδητά ότι ο αγώνας εκείνος ήταν παν βαλκανικός και όλοι οι βαλκάνιοι επαναστάτες αλληλοβοηθιούνταν. Κατά την επανάσταση του 1821 στην Ελλάδα συμμετείχαν και Βούλγαροι (με τον Χατζηχρήστο), Βλάχοι, Αλβανοί, Ρουμάνοι κ.α. Ο Τ.Καρατάσος μαζί με τον βλάχο Γιωργάκη Ολύμπιο λίγα χρόνια νωρίτερα είχαν συμμετάσχει με μακεδονικό σώμα στην εξέγερση της Σερβίας. Μακεδονικό σώμα με επικεφαλής το Γιωργάκη Ολύμπιο και το Μακεντόνσκι είχε συμμετάσχει στην εξέγερση στη Μολδοβλαχία.
Ογδόντα χρόνια αργότερα ξεσπάει στη Μακεδονία άλλη μια μεγάλη εξέγερση. Είναι η γνωστή επανάσταση του Ηλιντεν, το καλοκαίρι του 1903. Η σύνθεση των επαναστατικών σωμάτων είναι ακριβώς η ίδια με εκείνην της εξέγερσης του Βερμίου. Λίγο μεγαλύτερη φαίνεται να είναι η συμμετοχή των Βλάχων. Βλάχος ήταν ο οπλαρχηγός των Κορεστίων Καστοριάς, Μήτρος Βλάχος, ο αρχιστράτηγος των επαναστατών του Κρουσόβου, Πήτου Γκούλη, ο Γκιόργκι Μουτσιτάνο, το σώμα του οποίου σε συνεργασία με το σώμα του Ζλατάν από την Γκολέσανη (Λευκάδια) Νάουσας, αιχμαλώτισαν, δίκασαν, καταδίκασαν και κρέμασαν τον μακεδονοδιώκτη Τέλο Αγρα.
Ο Άγρας τρομοκρατούσε, δολοφονούσε και εκβίαζε ακριβώς εκείνα τα χωριά και τους απογόνους εκείνων που έκαναν την επανάσταση του Βερμίου. Ακριβώς εκείνους που όλοι οι Νεοέλληνες αποκαλούνε σκέτο Μακεδόνες, ενώ τους απογόνους τους τους αποκαλούνε Βουλγάρους, γιατί έτσι εξυπηρετείται η αντιμακεδονική τους πολιτική. Βούλγαρους αποκαλούνε όχι μόνο τους Μακεδόνες, των οποίων η γλώσσα έχει συγγένεια με τη Βουλγαρική αλλά ακόμη και τους Βλάχους επειδή συμμετείχαν στην εξέγερση του Ηλιντεν που είχε ξεκάθαρο στόχο την απελευθέρωση της Μακεδονίας. «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες» ήταν το κεντρικό τους σύνθημα.
Την επανάσταση του Ηλιντεν την έκανε ακριβώς ο ίδιος λαός που έκανε και την επανάσταση του Βερμίου.
Αν είναι «Βούλγαροι» οι Μακεδόνες επειδή δεν είναι ελληνόφωνοι, τότε Βούλγαρος ήταν και ο Καρατάσος, του οποίου αγάλματα υπάρχουν στη Βέροια και τη Νάουσα και ο Γάτσος του οποίου άγαλμα υπάρχει στην Αριδαία.
Καιρός είναι να σταματήσει αυτή η εξωφρενική διαστρέβλωση της αλήθειας και της πραγματικής ιστορίας. Να σταματήσει η εγκληματική ασέβεια προς τους σύγχρονους Μακεδόνες και να αποδοθεί σ΄αυτούς ο σεβασμός και τα δικαιώματα που δικαιούνται. Τα ιδανικά για τα οποία αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν οι Μακεδόνες επαναστάτες του 1822, του 1903 και όλων των άλλων περιόδων πρέπει να επικρατήσουν στον τόπο τους. Να απελευθερωθεί η Μακεδονία από το ψέμα, την ασέβεια και τη σχιζοφράνεια.